Bildiri özeti:
Beyin ve bilgisayar arasındaki bağlantı, Beyin Bilgisayar/Beyin Makine Arayüzleri (BCI/BMI) kullanılarak gerçekleşiyor (Kübler/ Neuper 2012; Birbaumer et al. 2010). Beyin aktivitesini kullanarak, BCI aracılığıyla sadece yazılım programları değil (BCI) aynı zamanda robotlar (BMI) gibi donanımlar da (Osuagwu et al. 2016) kontrol edebilinir. Bu kapasite, BCI’yı örneğin felçli hastaları tedavi etme sürecinde cazip bir teknoloji haline getirir, çünkü bu tür cihazlar aracılığıyla hastaların yeniden hareket etmeleri sağlanabilir. Bu çalışmada, bu tür siborg eylemi olarak tanımladığım İnsan-Makine İşbirliğinin kibernetik prensibine dayandığını tartışacağım.
“Tekno-serebral özne” monografimde (Şahinol 2016), niteliksel araştırmalarımda ve bir seneden fazla süren klinik, nörobilimsel laboratuvarlarda (Latour/ Woolgar 1979) ve değişik beyin ameliyatlarında (ECoG implantation, Deep Brain Stimulation) yapmış olduğum etnografik gözlemlerimde Nörobilimsel klinik deneylerde, insan ve makinenin birbirine nasıl adapte edildiğini ve İnsan-Makine Sisteminin organik ve inorganik yanlarının biraradalığının nasıl eyleme geçtiğini araştırdım. Bu bağlamda insan-makine adaptasyonunun üç evreyde incelenebileceğini bulguladım. Bu sunumda ise İnsan-Makine iş paylaşımının çok önemli olduğu insan-makine adaptasyonunun ikinci evresine odaklanacağım. İnsan-Makine Sisteminin eylem birimlerinin, organik ve inorganik parçalarının, bulanık sınırlada etkileşime girme sürecinin bir parçası haline geldiğini ve insanın neredeyse sınırsız bir giriş-işlem-çıkış (IPO) eyleminin bir parçası haline geldiğini açıklayacağım. Bu örnekte olan döngü ve eylem tekno-serebral olarak gerçekleştirildiğini tanımlayacağım. Böylece tekno-serebral öznenin Siborg’un (Haraway) bir biyo-teknik şekli olduğunu vurgulayıp, BMI araştırmalarında nörobilimsel pratiklerinin ve tekniklerinin bir sonucu olduğunu tartışmaya açacağım.
Dr. Melike Şahinol, Orient-Institut Istanbul
© Melike Şahinol