14. Aralık, saat 19.00 Prof. Dr. Nesrin Özören (Boğaziçi Üniversitesi) Orient-Institut Istanbul‘da  Türkiye Genom Araştırması başlıklı sunuma davetlisiniz.
Katılım üzretsizdir. Ayrıca, Türkiye Genom Araştırmasının sonunda çıkan yayını da ilginizi çekiyorsa, önceden bilgi veriniz: info@oidmg.org

Boğaziçi Üniversitesi Türkiye Genom Araştırması
Prof. Dr. Nesrin Özören

Genom bir kişinin taşıdığı tüm genetik bilgidir. Bu da tüm kromozomlarındaki DNA dizilerin tümüne karşılık gelir. İnsanlar arasındaki farklılıkların çoğu genomlarındaki farklılıklar ile açıklanabilir. Uluslararası İnsan Genom Projesi’nin tamamlanması sonrasında HapMap Projesi, İnsan Genomu Çeşitlilik Projesi ve nihayetinde 2500 insan genomunun dizilenmesini amaçlayan 1000 Genom Projesi başlatılarak insan genomları arasındaki farklılıkların kataloglanması amaçlanmıştır. Bunların haricinde Çin, Kore, İrlanda, Hollanda, İngiltere, İsveç başta olmak üzere pek çok ülkelerde ulusal projeler başlatılmıştır.

Türkiye İnsan Genom Araştırması ülkemizde ilk kez tüm genom düzeyinde 16 farklı ilden alınan DNA örneklerinin dizilenmesini ve analizinin yapılmasını sağlamıştır.  Türkiye’de sıklıkla rastlanan genomik çeşitliliğin keşfi ve sınıflandırılması genom boyu asosiyasyon çalışmalarına (genome-wide association study; GWAS) da katkıda bulunmuştur. Hâlihazırda alınıp kullanılabilen TNP (SNP) ve/veya yapısal çeşitlilik genotipleme dizinleri ile çoğunlukla Batı Avrupa asıllı insanlarda sık görülen aleller incelenebilir. Ancak dışarıya oranla Türkiye’de daha çok rastlanan ve GWAS yöntemi kullanarak nedeni bulunması muhtemel olan bazı hastalıklar ile ilişkili olan genomik farklılıkların Türkiye içindeki rastlanma sıklığı, Türkiye dışına göre daha fazla olması beklenir. Böyle durumlarda Batı Avrupa temelli genomik testler bu alelleri içermediği için yeterli olmayabilir. Bu yüzden Türkiye Genom Araştırması’nın sonuçları Türkiye’de sıklıkla rastlanılan hastalıkların araştırılması için yeni testlerin geliştirilmesinde kullanılabilecektir.

Prof. Dr. Nesrin Özören 2005 yılında Boğaziçi Ünivesitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünde göreve başlamış ve 2007 yılında ‘Apoptoz ve Kanser İmmünolojisi Laboratuvarı (AKIL)’ kurmuştur, 2015 yılında Profesör olarak atanmıştır. Son 5 yılda ortaya çıkan indüklenmiş kök hücre eldesi ve CRISPR/CAS9 kullanarak genetik tasarım deneylerine başlanmıştır.  Prof. Dr. Nesrin Özören, kanser çalışmalarında elzem olan insan kanser ksenograftlarının nude ve SCID farede büyütülmesi ve modellerin oluşturulması, ayrıca canlıda görüntüleme tekniğinin uygulanması sırasında VİVARİUM’da önderlik ve koordinatörlük yapmıştır (2012-2015). Prof. Dr. Nesrin Özören ülkemizde ilk kez 16 bireyin tüm genom dizisinin tamamlandığı ve araştırıldığı Boğaziçi Üniversitesi Türkiye İnsan Genom Araştırma Projesinin eş-yürütücüsüdür (2011-2014).

AKiL, ülkemizde tek olarak enflamazom (veya ASC zerrecik) kompleksinin oluşum mekanizmaları üzerinde yoğunlaşmış bulunmaktadır. Bu çalışmalardan ASC zerrecik mikrokürecik sistemi kullanılarak biyomoleküllerin veya antijenlerin taşınabileceğini hücre ve hayvan deneylerinde göstermiş bulunmaktadır.  BU buluşu Türkiye’den ve Japonya’dan patentlidir (TR/04773 B ve JP/6026645). Bu mikrokürecik sistemi kullanarak yeni nesil aşıların (mesela domuz gribi aşısı) üretim çalışmaları devam etmektedir. Bu buluş aşıların oda sıcaklığında bozulmadan etkinliklerinin korumalarını da sağlamaktadır.

Prof. Dr. Nesrin Özören 2006 yılında TÜBA-GEBİP Ödülüne, 2006 yılında Avrupa Moleküler Biyoloji Örgütü (EMBO)-Stratejik Yerleştirme Ödülüne ve 2007’de Oriflame Türkiye- 2006 En Başarılı Bilim Kadını Ödülüne layık görülmüştür.  EMBO-SDIG, TÜBİTAK-KARİYER, TÜBİTAK 1001 ve 1003 ve Boğaziçi-BAP projelerinde yürütücülük yapmıştır. Uluslarası hakemli dergilerde toplam 16 araştırma makalesi, 1 kitap bölümü,  1 özeti ve 2 kısa özeti ve 1 patenti bulunmaktadır ve bunlara 2.300 üzerinde atıf almıştır (H=11, SCI-E).